توجه: این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی بیماران بوده و به هیچ عنوان جهت ارائه مشاوره پزشکی تخصصی نمی باشد. لذا انجمن جراحان عروق ایران نمی تواند مسئولیت هر گونه ضرر و زیان ناشی از استفاده از این اطلاعات را در روند درمان بیماران بپذیرد. لازم است در تمام موارد بیماران با یک جراح عروق مشورت نمایند و مطابق دستورات ایشان عمل نمایند.
ترمیم اندوواسکولار آنوریسم آئورت شکمی چیست؟
ترمیم اندوواسکولار آنوریسم آئورت (EVAR) شامل قرار دادن استنت گرفت عروقی در داخل آنوریسم (محل گشاد شدن شریان آئورت) از طریق برش های کوچک در کشاله ران با استفاده از دستگاه تصویر برداری اشعه X است.
مزیت این نوع ترمیم این است که نیاز به جراحی شکمی وجود ندارد. بنابراین این روش نسبت به روش سنتی ایمن تر است و بیمار زمان کمتری را در بیمارستان می گذراند. البته ممکن است در مراحل بعد، برخی از بیماران جهت درمان بعضی از عوارض احتمالی تحت عمل جراحی باز دیگری قرار بگیرند تا روش اولیه اصلاح شود.
هر بیمار یا هر آنوریسم آئورت برای EVAR مناسب نیست. به طور خاص، درمان آنوریسم هایی که در نزدیکی یا بالای شریانهای کلیوی ایجاد می شوند، از این طریق دشوارتر است. ابتدا شما با CT اسکن ارزیابی می شوید تا تشخیص داده شود که آیا آنوریسم شما با ترمیم اندوواسکولار قابل درمان است یا خیر. در صورت مناسب بودن ممکن است توسط جراح عروق به شما گزینه ای از یک نوع ترمیم اندوواسکولار آنوریسم پیشنهاد گردد. اگر این کار در بیمارستان محلی شما قابل انجام نباشد، ممکن است لازم باشد به مراکز مجهز تری مراجعه کنید که بتوانند ترمیم اندوواسکولار آنوریسم آئورت را انجام دهند.
عوارض:
شانس بروز عوارض عمده در ترمیم اندوواسکولار آنوریسم آئورت شکمی (EVAR) نسبت به عمل جراحی باز کمتر است، چراکه در این عمل به اندازه جراحی باز اختلال در جریان خون ایجاد نمی شود. با این حال، در این روش اتصال مطمئن گرفت عروقی به قسمت سالم شریان آئورت به اندازه عمل جراحی باز ترمیم آنوریسم آئورت نیست. در نتیجه، ممکن است بعد از EVAR شما نیاز به پیگیری با انجام اسکن های متوالی داشته باشید تا از تعبیه بدون مشکل گرفت عروقی در محل آنوریسم آئورت اطمینان حاصل شود. تخمین زده می شود که در حدود ۱ نفر از هر ۱۰ بیمار ممکن است نیاز به مداخله یا عمل جراحی بعد از انجام EVAR داشته باشد.
بهبودي:
پس از ترميم اندوواسكولار موفق آنوریسم آئورت شکمی، بيشتر بيماران بعد يك تا سه روز بستری در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) به بخش جراحی عروق بر مي گردند. پس از انجام EVAR در صورتی که به صورت کامل هوشیار باشید و اثرات داروهای بیهوشی بر طرف شده باشد شما باید قادر باشید بخورید و بنوشید. هدف این است که پرستاران هرچه سریعتر شما را بنشانند و راه ببرند. پس از آنکه قادر به انجام این موارد بودید، می توانید بیمارستان را ترک کنید اما ممکن است تا یک هفته به قرص های مسکن نیاز داشته باشد.
گفتگو با بیمارانی که تحت عمل ترمیم اندوواسکولار قرار گرفته اند، نشان می دهد که معمولا بهبودی کامل در طی دو هفته بعد عمل حاصل می شود اما در برخی از افراد ممکن است مدت طولانی تر به طول بیانجامد و چندین ماه طول بکشد تا به وضعیت سلامتی قبل از عمل خود برگردند. در این مدت، باید به تدریج سطح فعالیت خود را به حالت عادی برسانید.
بازگشت به کار:
اکثر افرادی که تحت عمل ترمیم اندوواسکولار قرار می گیرند، می توانند ظرف یک ماه پس از جراحی به کار خود برگردند.
آیا عمل جراحی موفقیت آمیز بوده است؟
اگر آنوریسم ها با موفقیت ترمیم شوند، این درمان مانع از انسداد یا ترکیدن آنها می شود و احتمال بسیار بالایی وجود دارد که شما به زندگی عادی بازگردید. بهبودی کامل بین ۳ تا ۶ ماه بعد از عمل جراحی باز و ۲ تا ۴ هفته پس از ترمیم اندوواسکولار رخ می دهد. سرعت بهبودی نیز تحت تأثیر سن و شرایط عمومی شما قرار خواهد داشت.
خطرات جراحی چیست؟
مانند هر عمل عمده، عوارض عمومی از جمله عفونت در زخم، عفونت قفسه سینه یا اسهال ممکن است رخ دهد.
با احتمال کمتر ممکن است عوارض دیگری در شما رخ دهد. این عوارض شامل:
حمله قلبی
سکته مغزی
نارسایی کلیه
مشکل قفسه سینه
کاهش جریان خون در پاها یا روده
بروز عفونت در گرفت مورد استفاده برای ترمیم آئورت شما
پس از ترمیم اندوواسکولار آنوریسم به دلیل آسیب دیدگی اعصاب در قسمت جلوی آئورت، ممکن است حداکثر ۱ نفر از هر ۱۰ مرد در حفظ نعوظ دچار مشکل شوند. اگر با این مشکل مواجه هستید ، لطفاً به پزشک خود بگویید، زیرا درمان هایی وجود دارد که ممکن است به شما کمک کند.
ترومبوز ورید عمقی (DVT) یک خطر شناخته شده است و بیشتر بیماران برای جلوگیری از این امر در طول مدت اقامت در بیمارستان، تحت درمان قرار می گیرند. اگر مبتلا به DVT هستید، ممکن است شما به درمان بیشتری نیاز داشته باشید و این ممکن است ماندگاری شما در بیمارستان را طولانی تر کند.
اگر احتمال بروز عوارض عمده در شما به علت وجود یک مشکل جدی پزشکی بیشتر باشد، جراح شما در مورد این موضوع با شما صحبت خواهد کرد. مهم است که به یاد داشته باشید که جراح شما فقط در صورتی که معتقد باشد خطر ترکیدن آنوریسم بیشتر از تهدید ناشی از عمل آن است، درمان آنوریسم را به شما توصیه می کند. جراح شما قادر خواهد بود میزان موفقیت این عمل را در مرکز درمانی خود به شما بگوید.
برای کمک به خودم چه کاری می توانم انجام دهم؟
سیگار کشیدن:
اگر شما یک سیگاری هستید، مهمترین کاری که می توانید برای کمک به خود انجام دهید، ترک سیگار است. قطع سیگار همچنین به محافظت از شریان های شما کمک می کند و احتمال ابتلا به سکته های قلبی یا سکته های مغزی را کمتر می کند.
عدم فعالیت:
ورزش ملایم مانند پیاده روی و دوچرخه سواری توصیه می شود تا به بهبود سطح کلی تناسب اندام خود کمک کنید. ورزش به بدن شما کمک می کند تا کلسترول سالم تولید کند و این به محافظت از شریان های شما در برابر کلسترول بد کمک می کند.
فشار خون بالا:
فشار خون بالا یک عامل خطرناک برای پارگی آنوریسم ها است. بسیار مهم است که فشار خون خود را حداقل هر ۶ ماه به طور مرتب بررسی کنید. اگر داروی فشار خون بالا برای شما تجویز شده است، باید حتماً طبق دستورالعمل گفته شده، آن را مصرف کنید.
دیابت:
اگر به دیابت مبتلا هستید مهم است که میزان قند خون شما به خوبی کنترل شود.
سطح کلسترول خون بالا:
شما باید یک رژیم غذایی متعادل و سالم بخورید و سعی کنید وزن اضافی را کاهش دهید. کاهش سطح کلسترول در خون بسیار مهم است. ممکن است یک داروی استاتین برای کاهش سطح کلسترول برای شما تجویز شود.
References
1- DOH Smoking kills. A white paper on tobacco. The Stationery Office, London, December 1998.
2- Kannel WB, Dawber TR, McGee DL. Perspectives on systolic hypertension. The framington study. Circulation 1980; 61; 1179-1182.
3- Stamler J, Stamler R, Neaton JD. Blood pressure, systolic and diastolic and cardiovascular risks. US population data. Archives of internal medicine 1993; 153; 598-615.
