توجه: این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی بیماران بوده و به هیچ عنوان جهت ارائه مشاوره پزشکی تخصصی نمی باشد. لذا انجمن جراحان عروق ایران نمی تواند مسئولیت هر گونه ضرر و زیان ناشی از استفاده از این اطلاعات را در روند درمان بیماران بپذیرد. لازم است در تمام موارد بیماران با یک جراح عروق مشورت نمایند و مطابق دستورات ایشان عمل نمایند.
علت نیاز به استنتینگ شریان کاروتید (Carotid Artery Stenting) چیست؟
هدف از استنت گذاری کاروتید جلوگیری از سکته مغزی در آینده است. ممکن است شما TIA (سکته مغزی موقت) داشته باشید. که این حادثه اغلب به دلیل تنگ شدن شریان اصلی مغز شما (شریان کاروتید) در گردن است. در صورت بروز سکته موقت خطر سکته مغزی در اینده نزدیک زیاد میباشد. در برخی شرایط، حتی اگر شما TIA نداشته باشید، پزشک ممکن است توصیه به درمان تنگی شریان کاروتید کند تا خطر سکته مغزی را در آینده کاهش دهد.
روش کار چگونه است؟
استنتینگ کاروتید معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می شود. این روش شامل عبور یک سیم راهنما و کاتتر با قطر کوچک در عروق زیر دید با اشعه X است. این اقدام معمولا از طریق شریان کشاله ران (شریان فمورال) صورت می گیرد. تحت بی حسی موضعی در ناحیه کشاله ران با استفاده از سوزن مخصوص به شریان وارد میشویم و سپس سیم راهنما و کاتتر وارد میشوند. سیم راهنما به داخل شریان کاروتید هدایت می شود. از آنجا که سیم باید از منطقه تنگ شده شریان عبور کند، پزشک در این زمان به دقت شما را بررسی میکند تا مطمئن شود مشکلی ایجاد نشده وی ممکن است از شما بخواهد صحبت کنید یا دست خود را حرکت دهید. گاهی ممکن است شما بتوانید روند کار را روی مانیتور ببینید.
یک کاتتر مخصوص روی سیم راهنما به ناحیه تنگ شده شریان منتقل می شود. در این زمان خطر کنده شدن لخته یا بقایای کوچک از دیواره شریان و ورود انها به مغز و بدتر شدن وضع حوادث مغزی وجود دارد. بنابراین بیشتر جراحان از یک توری کوچک که انرا موقتا در مسیر شریان قرار میدهند برای جمع کردن این بقایا استفاده میکنند. سپس یک بالون و استنت دقیقا در ناحیه تنگی شریان کاروتید قرار می گیرند. سپس بالون باد شده و تنگی شریان باز میشود و بعد از ان نیز استنت (فنر) در محل قرار میگیرد. در این مرحله ممکن است ناراحتی مختصر در گردن خود احساس کنید.
برخی از بیماران نیز دچار افت فشار خون میشوند. پزشک در صورت لزوم با استفاده از سرم، داروهای مسکن و … وضعیت را اصلاح میکند. پس از استقرار استنت، یک انژیوگرافی مجدد از طریق کاتتر انجام میشود تا از موفقیت عمل اطمینان حاصل شود.
پس از اتمام کار شما به بخش بازگردانده می شوید. پرسنل پرستاری گفتار و حرکات شما را بررسی می کنند تا از وضعیت طبیعی آنها اطمینان حاصل کنند. در یکی دو ساعت اول بهتر است استراحت کنید چرا که این اقدام تا حدی از کبودی یا خونریزی از کشاله ران که در آن شیت قرار داده شده است جلوگیری میکند. سپس با کمک پرسنل پرستاری برخاسته و حرکت می کنید. اکثر بیماران یک شب در بیمارستان می مانند و صبح روز بعد به خانه میروند.
به محض احساس راحتی می توانید به فعالیتهای عادی برگردید. هر گونه کبودی در ناحیه کشاله ران معمولاً طی ۵ تا ۷ روز پاک می شود. داروی رقیق کننده خون (اسپیرین و…) که اغلب قبل از عمل نیز استفاده میشده ادامه مییابد تا احتمال لخته شدن استنت کم شود.
عوارض :
سکته مغزی
تعداد کمی از افراد، بین ۱ تا ۳ %، حین استنتینگ کاروتید، در طی یا اندکی بعد از عمل دچار سکته مغزی می شوند. تمام اقدامات احتیاطی احتمالی برای جلوگیری از این اتفاق انجام خواهد شد.
خونریزی
خونریزی که باعث ایجاد لخته اطراف زخم ورودی شریان در کشاله ران می شود معمولاً طی مدت ۱-۲ هفته توسط بدن جذب می شود، ولی به ندرت ادامه دار شده و مشکل ایجاد کرده در این موارد نیاز به یک عمل جراحی برای متوقف کردن ان است.
واکنش آلرژیک نسبت به ماده حاجب
ندرتا افراد دچار واکنش آلرژیک نسبت به ماده حاجب اشعه ایکس میشوند. اگر بیماری دیگری از قبیل آنژین یا برونشیت / آسم دارید ، این شرایط ممکن است درهنگام استنت گذاری تشدید شود. البته به ندرت این مسایل مشکل ساز میشوند.
من چه اقداماتی انجام دهم؟
اگر سیگاری هستید، باید تلاش کنید تا کاملاً ترک کنید. استعمال دخانیات باعث آسیب بیشتر به شریانهای ما می شود و خطر سکته مغزی ، سکته های قلبی و مشکلات گردش خون در پاها را افزایش می دهد.
همچنین می توانید با کاهش وزن، رژیم غذایی کم چربی و ورزش منظم، خطر ابتلا به بیماری عروقی را کاهش دهید.
اگر کلسترول یا فشار خون بالایی دارید، حتماً آن را به طور مرتب بررسی کنید و از داروهای صحیح طبق نظر پزشک استفاده کنید.
اگر مبتلا به دیابت هستید، حتماً قند خون خود را کنترل کنید. بالا رفتن سطح قند خون باعث تسریع ایجاد تنگی در شریان ها می شود و دیابتی ها را در معرض بیماری های عروقی قرار می دهد.
