توجه: این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی بیماران بوده و به هیچ عنوان جهت ارائه مشاوره پزشکی تخصصی نمی باشد. لذا انجمن جراحان عروق ایران نمی تواند مسئولیت هر گونه ضرر و زیان ناشی از استفاده از این اطلاعات را در روند درمان بیماران بپذیرد. لازم است در تمام موارد بیماران با یک جراح عروق مشورت نمایند و مطابق دستورات ایشان عمل نمایند.
اسكلروتراپی چيست ؟
اسكلروتراپی يا تزريق داخل وريدهای واريسی روشی است كه جهت بهبود ظاهر وريدهای واريسی طراحی شده است. وريدها با محلولی كه ماده اسكلروزان ناميده ميشود تحت تزريق قرار ميگيرند و اين تزريق با تخريب لايه داخلی وريد باعث ايجاد لخته در داخل وريد ميشود. با گذشت زمان بدن شما وريد تزريق شده را تخريب و محو ميكند. محلولی كه معمولا مورد استفاده قرار ميگيرد سديم تترادسيل سولفات (STD) است كه در غلظت های مختلف موجود است و مستقيما به داخل وريد تزريق ميشود.
فوم اسكلروتراپی چيست؟
در فوم اسكلروتراپی محلول STD با هوا مخلوط ميشود و بدين وسيله وريدهای بزرگتری كه در حالت نرمال نميتوان با تزريق مستقيم محلول درمان كرد را درمان نمود. اين روش تحت گايد سونوگرافی انجام ميشود. با كمك فوم اسكلروتراپی در جدار وريد اسپاسم شديدی ايجاد ميشود و حجم بيشتری را ميتوان تزريق كرد بدون اينكه نياز به تزريق مقادير زياد STD باشد.
آيا فوم اسكلروتراپی بهتراست يا اسكلروتراپی با محلول مایع؟
نتايج اوليه ناشی از فوم اسكلروتراپی بسيار اميد بخش است كه اين روش را به عنوان يك درمان جایگزین جراحی كرده است. البته بايد گفت اين روش يك درمان نوين است و نتايج دراز مدت ان و مقايسه نتايج دراز مدت آن با جراحی و اسكلروتراپی متداول با محلول مایع مشخص نيست.
آيا وريدهاي من براي فوم اسكلروتراپی مناسب است؟
وريدهای واريسی كه يك وريد را (صافن بزرگ يا كوچك) درگير كرده است برای اين روش درمان مناسب هستند. اگر وريدهای واريسی شما بسيار بزرگ يا وسيع هستند يا شما بيماری انعقادی زمينه ای داريد، روش جراحی برای شما مناسب تر است.
فوم اسكلروتراپی چگونه انجام ميگيرد؟
با توجه به وسعت بيماری، شما به دو يا سه نوبت تزريق يا حتی بيشتر نیاز داريد. با كمك سونوگرافی محل تزريق مشخص ميشود سپس مقدار اندكی ماده بی حسی تزريق و سپس مجددا با كمك سونوگرافی سوزن وارد وريد ميشود. در زمان تزريق احساس مختصری سوزش طبيعی است اما تزريق بدون درد است. مسير تزريق فوم با سونوگرافی بررسی ميشود و تزريق با هر سوزن دو تا سه بار تكرار ميشود. پس از اينكه حجم كافی فوم تزريق شد سوزن خارج ميشود و پانسمان فشاری انجام ميگيرد. سپس جوراب فشاری الاستيك پوشيده ميشود.
بعد از درمان چه اتفاقي مي افتد ؟
شما بايد پانسمان فشاري و جوراب را براي ۵ روز نگه داريد. سپس ميتوانيد پانسمان فشاری را باز كنيد و براي ٧ روز اينده از جوراب مخصوص استفاده نماييد. در طي اين هفت روز ميتوانيد جهت استحمام يا طي شب جوراب را در بياوريد. اگر با جوراب احساس راحتی ميكنيد براي مدت طولانی تری استفاده كنيد. بعد از تزريق شما ميتوانيد به راحتی راه برويد و اكثر فعاليت های روزانه خود را انجام بدهيد و نياز به هيچ محدوديت بخصوصی نداريد. اگرچه شما در روز تزريق به علت احتمال اختلال در ديد نبايد رانندگی كنيد.
آیا من نياز به درمان تكميلي دارم؟
بعيد است با يك نوبت تزريق مشكل شما حل شود و در اكثر موارد نياز به چندين نوبت تزريق داريد. شما در هفته های اتی ويزيت ميشويد و براي ادامه درمانتان تصميم گرفته ميشود.
عوارض احتمالی چيست؟
فلبيت سطحی
اكثر بيماران توده های سفتی را در محل تزريق لمس ميكنند. اين ها همان مناطق لخته شده خون داخل وريد هستند كه جای نگرانی ندارد اما ميتواند همراه با التهاب و درد بشود. اگر اين حالت اتفاق بيوفتد داروهای مسكن ضد التهاب كمك كننده خواهند بود. اين توده ها در نهايت از بين ميروند اما ممكن است چند هفته تا ماه دوره بهبودی طول بكشد. بعد از چند هفته پزشك شما با وارد كرد سوزن ميتواند لخته مايع شده را اسپيره و خارج كند و بدين وسيله روند بهبود را تسريع كند
تغيير رنگ قهوه اي پوست
اين عارضه ممكن است به دنبال فلبيت سطحی ايجاد شود و دايمی باشد. اگرچه با گذشت زمان در مدت چند ماه كاملا نا پديد ميشود.
ایجاد لخته در وريد عمقی
اگر محلول وارد وريدهای عمقی بشود ريسك ایجاد لخته(ترومبوز) وجود دارد. اين عارضه امكان دارد خيلی خفيف و بدون عارضه يا بسيار پر سر و صدا و همراه با امبولی ريه باشد. به همين علت است كه درهر نوبت تنها حجم كمی تزريق ميشود و با ورزش دادن قوزك پا سعی در برقرار نگه داشتن جريان مناسب خون در عروق عمقی ميشود.
عود و باقی ماندن وريدهای واريسی
اگر شما همچنان وريد واريسی داريد ميتوانيد در ويزيت بعدی تزريق انجام دهيد. اگر شما تعداد بسيار زياد وريدهای واريسی با سايز كوچك داريد امكان حذف همه انها وجود ندارد. همچنين امكان دارد وريد درمان شده دوباره باز شود. اگرچه در زمان حال ريسك اين اتفاق مشخص نيست و تنها پيگيری طولانی مدت بيماران احتمال اين اتفاق را مشخص ميكند. اگر اين اتفاق افتاد وريد را ميتوان با كمك تزريق مجدد يا جراحی درمان كرد.
زخم پوستی
اگر محلول در خارج از وريد تزريق بشود منجر به ايجاد زخم ميشود كه با وجودی كه در طی چند هفته بهبود می يابد. اما ميتواند بافت اسكار به جا بگذارد.
واكنش الرژيك
نادر اما ممكن است اتفاق بيافتد. اگر سابقه حساسيت داريد به پزشك خود اطلاع دهيد.
اختلال بينايی
اين عارضه نادر با فوم اسكلروتراپي گزارش شده است كه موقت است و علت دقيق ان مشخص نيست. اما در بيمارانی كه ميگرن دارند بيشتر ديده ميشود.
سكته مغزی
موارد بسيار كمی از سكته مغزی پس از فوم اسكلروتراپی گزارش شده است.